IV.Teil. Das Desiderat einer Griechisch- Orthodoxen Rezeption

                 1. Kierkegaard als Wiederentdecker, als Vermittler und Korrektiv

                 2. Kierkegaards Annäherung an einer mystischen Theologie

                 3. Kierkegaard als Kritiker der Systems und Deuter (Interpreter) einer "Ecclesia- Passionis"

                4. Möglichkeiten einer theologischen Neuorientierung an Kierkegaard

C. Zusammenfassung

...................................................

Ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁ βαθμὸς βιώματος καὶ ἐμπειρίας
     Ὁ Κίερκεγκωρ ἀκολούθησε ἕναν πολὺ αὐστηρὸ δρόμο, ὅμως γνωρίζοντας τὴν σκληρὴ κριτικὴ ποὺ ἐπρόκειτο νὰ συνοδεύσει τὴν χριστολογικὴ θέση του (γιὰ τὴν νομιμότητά της, τὴν μονομέρεια, τὶς εὐσεβιστικές στενωπούς, τὰ ἀντιεκκλησιαστικὰ πλάνα κλπ), κριτικὴ ποὺ δὲν ἦταν πάντα λάθος, ἦταν πολὺ προσεκτικὸς στὴν διαλεκτική του, ἀξιολογοῦσε τὰ βήματά του, ὥστε νὰ μὴν εἶναι πολὺ βιαστικὸς στὴν προσαρμογὴ τῶν νέων θέσεων, γιὰ νὰ μὴν παρεξηγηθεῖ.
    Ἕνα θέμα πρέπει ἐν προκειμένῳ νὰ λάβουμε ὑπ' ὄψη. Πῶς ἄλλαξαν τὸν Χριστιανισμὸ τὰ διέξοδα καὶ οἱ προϋποθέσεις τῆς πραγματικότητας τοῦ 19ου αἰῶνα, ποὺ ἀνάγκασαν τὸν Κ. νὰ ὑπερασπιστεῖ θέσεις ἐναντίον τῆς Χριστιανοσύνης;
     Τὸ ἀγνώριστο, τὸ Inkognito τοῦ Θε-ανθρώπου εἶναι ἡ μοντέρνα μορφὴ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ φέρνει πρὸ τῶν καλλιτεχνῶν τοῦ 20οῦ αἰῶνα γιὰ νὰ περιγράψουν. Γιὰ νὰ τὴν ἀνακαλύψει, ἔπρεπε ὁ ἴδιος νὰ ἀσκήσει βία στὸν ἑαυτό του γιὰ νὰ ἀντέξει καὶ διατηρήσει μέχρι τὸ τέλος, γιὰ νὰ φέρει εἰς πέρας τὴν ριζοσπαστικότητα της, ἡ ὁποία, ἐν τέλει, παρουσιάζονταν ὡς ἀναγκαιότητα καὶ ὑποχρέωση, ὥστε νὰ δικαιολογήσει τὴν ἀνυπόκριτη ἀγάπη καὶ τὴν ἀληθινὴ συμπόνοια.  
     Σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο θὰ πρέπει νὰ διαρρύξουμε τὸν ἀναγκαστικό δακτύλιο, τὸν κλειό, ποὺ ἔθεσε ὁ Κ. γύρω ἀπὸ τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Μποροῦμε νὰ διατηρήσουμε τὸν ταυτοχρονισμό, τὴν συγχρονικότητα, χωρὶς νὰ πρέπει νὰ ἐξορίσουμε τὶς ἀπελευθερωτικές στιγμές τῆς ἱστορικῆς κριτικῆς. Μποροῦμε νὰ διατηρήσουμε σὲ ἰσχύ τὴν ἀποφασιστικῆς σημασίας ἀπαίτησή του γιά: “Σκανδαλισμὸς ἤ Πίστη”, χωρὶς νὰ γυρίζουμε, γεμᾶτοι φόβο, τὴν πλάτη στὰ δικά μας κοινωνικὰ συμφραζόμενα. Μποροῦμε τὴν εἰκόνα τοῦ πάσχοντος Χριστοῦ σὲ ὅλη της τὴν ἐπικαιρότητα καὶ τὸ ἀναντικατάστατό της νὰ τὴν βιώσουμε, χωρὶς νὰ προωθήσουμε μιὰ μονόπλευρη, μονομερὴ Θεολογία τοῦ ἄλγους, τῆς θλίψης καὶ τοῦ πόνου. Διότι τὸ ζητούμενο τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση ἀπὸ τοὺς δικούς μας κλοιούς, κρίκους καὶ δεσμούς.

     Ὁ Χριστιανισμὸς δὲν θέλει νὰ μυήσει σὲ κάποιο κίνημα φυγῆς, ἀλλὰ νὰ φέρει στὸν σωστὸ δρόμο, στὸ νὰ γίνει δηλ. κανεὶς ἕνας ὁλοκληρωμένος καὶ στ' ἀλήθεια ἕνας Χριστιανός.