Σχετικά με εμένα

• Ποιός είμαι:
• Τί κάνω:
• Απο πού προέρχομαι:
• Πού πηγαίνω:

 (1) Eugen Biser – Wikipedia,  Νίκος Νησιώτης

• --Δύομεταφράσειςἔργων τοῦ Κίερκεγκωρ ἀπὸ τὰ Δανέζικα καὶ τὰ Γερμανικὰ στὰἙλληνικά («ἘξάσκησηστὸΧριστιανισμό» καὶ Διαψάλματα», τὸ εἰσαγωγικὸ μέρος τοῦ μεγάλου ἔργου του «Εἴτε-Εἴτε»,
• --Μετάφραση στὰ ἑλληνικὰ τῆς εἰσήγησης τοῦ Ἐπισκόπου Regensburg Roudolf Graber στὸ Συνέδριο τῆς “LigaEuropa”,
• --Ἄρθρα: γιὰ τὸν Κίερκεγκωρ («Ὁ Ζαῖρεν Κίερκεγκωρ καὶ οἱ ἑρμηνευτικὲς μέθοδοι τῆς Ἁγίας Γραφῆς. 
  Μέρος Πρῶτο: Ἡ διαλεκτικὴ μέθοδος τοῦ κηρύγματος (τῆς μετάδοσης) τοῦ Σ. Κ. καὶ ἡ ἑρμηνεία του στὴν «Ἐξάσκηση στο Χριστιανισμό». Ἀθῆνα 2005. (150 χρόνια ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ Ζ. Κ.),
• -- γιὰ τὸν Ἀπ. Μακράκη («’Αντιφάσεις εἰς τὸ τελευταῖον βιβλίον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου «Ὁ Ἀπόστολος Μακράκης» »),
• -- «Ὁμοιότητες καὶ διαφοραὶ τῶν Ρωμ. 13, 1-7 καὶ Α΄Πέτρ. 2, 13-17, καὶ ἡ δῆθεν "ἀντίφασις" αὐτῶν ἔναντι τοῦ Ἀποκ. 13. Μία πραγματικὴ διαφοροποίησις εἰς τὸ θέμα τῆς σχέσεως Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας ὑπάρχει μόνον ἐκτὸς Κ.Δ., καὶ μάλιστα μεταξύ Κ.Δ. καὶ Π.Δ., ἀλλὰ καὶ γενικώτερον τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου» ,
• --Συμμετοχὴ σὲ δύο ἐκπομπὲς στὸν ραδιοφωνικὸ σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μὲ θέμα τὸν Κίερκεγκωρ
• --Συμμετοχὴ σὲ μιὰ τηλεοπτικὴ ἐκπομπή, τοῦ καναλιοῦ 29, μὲ ἕνα γενικώτερο  θέμα («Ὁ ρόλος τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς κοινωνιολογίας σήμερα»), τὸ ὁποῖο, ὅμως, τὸ "σχολίαζα" ἀπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία-ἄποψη τῆς κοσμοθεωρίας τοῦ Κίερκεγκωρ (http://youtu.be/TP2KnResBqk , https://www.youtube.com/watch?v=xY1TK-fNiW8) International Kierkegaard Newsletter 1992. 14 . Autumn 1992 ISSN  0108-3104
• --Ἔνθετο βιβλίο τῆς ἐφημερίδας τὸ «Κυριακάτικο Ἔθνος» μὲ τίτλο «Οἱ Μακεδόνες»,
• --Μυθιστόρημα: «Βάσω, ἡ ζαντάρκα Μακεδονομάχος (1903-1909)», UniversityStudioPress, Θεσσαλονίκη 2003,
• --Συνεχὴς συμμετοχὴ στὴν ἐπιμέλεια καὶ μὲ ἄρθρα στὸ ἐτήσιο περιοδικὸ τῆς Ἰωνιδείου «Ἔκφραση»,
• --Παιδαγωγικὴ ἡμερίδα «Ἡ δυναμικὴ τῆς προσευχῆς - Δομὴ καὶ ἀνάλυση τῆς Κυριακῆς Προσευχῆς, Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ στάση ζωῆς», Σάββατο 12 Μαΐου 2007. Τὸ πρόγραμμα παρουσίασε ὁ Γεώργιος Ρούκαλης. Εἰσήγηση: «Ἡ ἱστορικὴ κυοφορία καὶ καρποφορία τῆς παιδαγωγικῆς ἡμερίδας μας»,
• --Εἰδικὸ τεῦχος τοῦ Πειραματικοῦ Γυμνασίου τῆς Ἰωνιδείου Σχολῆς Πειραιᾶ, πρόγραμμα Διὰ βίου μάθησης / Comenius - Διμερεῖς Σχολικὲς Συμπράξεις 2008-2010: «Ἕνα ταξίδι στὴν ἱστορικὴ μνήμη - Ἐλευθερία καὶ ἀνθρώπινα δικαιώματα στὴν Ἑλληνορωμαϊκὴ ἐποχὴ καὶ στὴν περίοδο τῆς βαρβαρότητας 1939-45». Ἄρθρο: «Οι θηριωδίες των Ναζί»,
• --Εἰσήγηση στὸ Γ΄Διεθνὲς Συνέδριο Βαλκανικῶν Ἱστορικῶν Σπουδῶν, μὲ θέμα:

«Ἡ μέριμνα τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου γιὰ τὰ παιδιά του καὶ συγκεκριμένα γιὰ τὴν Μακεδονία καὶ τὴν Θράκη. 109 ᾿Ανέκδοτα Πατριαρχικὰ ἔγγραφα, ἐγκύκλιοι (Τακρίρια), ἐπιστολὲς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου τῆς περιόδου 1859- 1891 πρὸς τὰς Μητροπόλεις Καλλιουπόλεως, Νικαίας καὶ ῾Ηρακλείας καὶ ἀλλοῦ. 109 Εἰκόνες τῆς ἀόκνου καὶ ἀνυστάκτου Θρησκευτικῆς, Ἐθνικῆς καὶ Κοινωνικῆς μερίμνης τῆς τροφοῦ, μητρὸς Ἐκκλησίας»
Θέμα τοῦ Δευτέρου Τμήματος τοῦ Γ΄Διεθνοῦς Συνεδρίου Βαλκανικῶν Ἱστορικῶν Σπουδῶν, Καβάλα 17-18 Σεπτ. 2010:

Η ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, Η ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΙ Η ΘΡΑΚΗ: ΙΣΤΟΡΙΑ - ΤΕΧΝΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ  Νεότερη Ιστορία.

Ὀργάνωση: Ἱστορικὸ καὶ Λογοτεχνικὸ Ἀρχεῖο Καβάλας

Ἐπιστημονικὴ συνδιοργάνωση: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Θράκης, Πανεπιστήμιο Κύπρου

Παρουσίαση ὑπὸ Γεωργίου π.᾿Αθαν. Ρούκαλη

_____

Ὅρα: ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Γ΄ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ  www.ilak.org/docs/abstracts.pdf

http://www.ilak.org/docs/abstracts.pdf

 Γεωργίου π. Αθαν. Ρούκαλη, 116 Πατριαρχικά έγγραφα το πλείστον ανέκδοτα περιόδου 1859 - 1891 αρχείου Γεωργιου π. Αθαν. Ρούκαλη, σελ. 771-1022. .                                                                                                                           

                      Ἀφηγηθεῖσα Βιογραφία τοῦ Ἀρχιδιακόνου τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης,

Βασιλείου Παπαδοπούλου

«Τὸ μυστηριῶδες καὶ περιπετειῶδες ταξείδι 160 τακριρίων (τῆς περιόδου 1859-1891) τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τὶς πλέον ἀπομεμακρυσμένες ἐμπόλεμες περιοχὲς τῆς τουρκοκρατούμενης Ἑλλάδας τοῦ 1911-1922 (Δράμα, Σέρρες, Σμύρνη) ἕως σήμερα, στὸν Πειραιά»

Πειραιάς, τὴν 29 Αὐγούστου 2011 (τοῦ Ἁγίου  Φανουρίου), ἕτοιμο πρὸς ἔκδοση (τὸ πρῶτο ἀντίγραφο ἐστάλη στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο)

Ὑπὸ Γεωργίου π. Ἀθαν. Ρούκαλη

Ιωακείμ Γ΄,πρὸς επαρχίαν Αίνου, 1883 (Μέγεθος 50cm X 36,5cm)

Ἐφημερίδα τοῦ 1887 (Κωνσταντινούπολις)

Μέρος Πρῶτο, Εἰσαγωγικό.

Τὰ Τακρίρια [2]

Ὑπάρχουν στιγμὲς στὴ ζωή μας, ποὺ μοιάζουν σὰν εἰσαγωγή, σὰν μία πύλη (ἀραχνιασμένη καὶ σκοτεινὴ ἤ μία ἡλιόλουστη καὶ ἀνθοστολισμένη, ἀνάλογα), σὰν μιὰ εἴσοδο σὲ μιὰ μυθιστορηματικὴ περιπέτεια. Ὅπως ὅταν «ὀσφρύζεσαι» νὰ σὲ περιβάλλει μιὰ ἔντονη «μυρωδιά», ποὺ πίσω της σίγουρα κρύβεται κάποιο μυστικό. Κι’ ἄν ἐκείνη τὴ στιγμὴ εἶσαι χαλαρός, καὶ ὅσο ἔχεις κάποιες γνώσεις γύρω ἀπὸ τὸ θέμα, τόσο πιὸ πολὺ ἡ ἐξυχνίαση τοῦ μυστηρίου σὲ ἐρεθίζει. Χρειάζεται μόνον κανεὶς νὰ ἔχει καὶ λίγη τύχη μὲ τὸ μέρος του, γιὰ νὰ δεῖ μὲ τὰ μάτια τῆς φαντασίας του, ὅσα ξεδιπλώνονται μὲ τὴν ἔρευνα τῆς ὅποιας λεπτομέρειας. Μιὰ τέτοια περίπτωση ἀντάμωσα, ὅταν κάποτε, τύχῃ ἀγαθῆ, ἀνέλπιστη, περιῆλθαν στὴν κατοχή μου 160 τακρίρια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, τὰ ὁποῖα εἶχαν χρονολογίες ἀπὸ τὸ 1859 ἕως τὸ 1891. Μόλις εἶχα ἐπιστρέψει ἀπὸ μιὰ πολύχρονη ὑπηρεσιακὴ ἀπόσπασή μου στὴν Γερμανία. Μοῦ τὰ ἐμπιστεύτηκε ὁ ἱερέας πατέρας μου, μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὰ «ἀξιοποιήσω» δεόντως. Μέσω αὐτῶν τῶν ἐγγράφων ἀπεκόμισα τὴν εὐκαιρία νὰ ρίξω μιὰ ματιὰ στὴ ζωὴ τῶν Χριστιανῶν, τῆς περιόδου ποὺ προανέφερα, σὲ τουρκοκρατούμενες περιοχές.

Ἄν καὶ τὸ περιεχόμενό τους εἶναι πολὺ διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ ἀντικείμενο τῶν ἐρευνῶν μου γενικῶς -ἀσχολοῦμαι μὲ τὴ φιλοσοφία τῆς Θρησκείας, ἄρχισα νὰ τὰ μελετῶ προσεκτικά καὶ νὰ προστρέχω σὲ βιβλία, ποὺ εἶχαν σχέση μὲ τὴν ἱστορία τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καθὼς καὶ μὲ θέματα τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου, προκειμένου νὰ κατατοπισθῶ καὶ νὰ καταφέρω νὰ παρακολουθήσω, σὲ ὅσο τὸ δυνατὸ μεγαλύτερο βάθος καὶ ἀκρίβεια, τὴν σημασία, καθὼς καὶ τὴν ἀξία τῶν χειρογράφων. Στὰ διαλείμματα, ὅταν αἰσθανόμουν περισσότερο εὐδιάθετος, ἔκανα ἀναγκαστικὰ μιὰ δουλειά, ποὺ τὴ θεωροῦσα πάντα βαρετή. Τὸ νὰ κάνω ἀναγνώριση τοῦ παλιοῦ ἐγγράφου. Τόσο μῆκος, τόσο πλάτος, χειρόγραφο ἀλλὰ σὲ χαρτί τετραδίου ἀριθμητικῆς (μὲ τετραγωνάκια), γιατὶ αὐτὴ ἡ προχειρότης, γιατὶ δὲν εἶναι τόσο ἐπίσημο, ὅπως τὰ ἄλλα, ποὺ ἔχουν ἀνάγλυφη σφραγῖδα τοῦ Οἰκουμ. Πατριαρχείου στὸ πάνω μέρος τῆς πρώτης σελίδας στὰ ἀριστερά (ὅπως φαίνεται στὸ ἐξώφυλλο καὶ στὴ σελίδα 2), χωρὶς τὸ γνωστὸ ὑδατόσημο[3] (ὅπως φαίνεται καὶ στὶς φωτογραφίες στὶς σελίδες 3, 4 καὶ 6) καὶ τὶς ὀκτώ κάθετες παράλληλες γραμμὲς σὲ ὅλο τὸ μῆκος τοῦ ἐγγράφου; Σήμαινε αὐτὸ κάτι; Ἐγράφη βιαστικά; Ἐγγράφη μυστικά, κρυφά, ἀνεπίσημα; Ἀφοῦ, πρέπει νὰ ὑποθέσει κανεὶς, ὅτι κανένα ἔγγραφο τοῦ Πατριαρχείου δὲν «ἔφευγε» ἀπαρατήρητο ἀπὸ τὸν κατακτητὴ Ὀθωμανό. Ἄλλα ἦσαν ψαλιδισμένα.[4] Ἕνα, ἦταν ἰδιαίτερα ὑπέροχο, μὲ βουλοκέρι στὸν φάκελο ποὺ τὸ περιέκλειε. Τὸ περιεχόμενο τοῦ ἐγγράφου ἦταν μεγάλο καὶ δὲν χωροῦσε τὶς ὑπογραφὲς ταῶν Συνοδικῶν Μητροπολιτῶν. Προκειμένου νὰ μὴν χρησιμοποιηθεῖ καὶ ἄλλο χαρτί, οἱ μισὲς σχεδὸν ὑπογραφὲς ἐγράφησαν στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ φακέλου (Κάτι τέτοιο ἦταν συνηθισμένο, κυρίως γιὰ ἐπιστολὲς πρὸς χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ, στὶς ὁποῖες, ἐπειδὴ ἡ ἀξία τοῦ γραμματοσήμου ἀντιστοιχοῦσε στὸ βάρος τοῦ συνόλου τῆς ἐπιστολῆς, οἱ ἄνθρωποι, γιὰ οἰκονομία, δὲν χρησιμοποιοῦσαν ἐπιστολόχαρτο, ἀλλὰ ἔγραφαν στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ φακέλου. Ὁ φάκελος-ἐπιστολόχαρτο ἦταν πρὸς τοῦτο προσαρμοσμένος, ὥστε νὰ διπλώνει μετὰ τὴ σύνταξη τοῦ περιεχομένου καὶ νὰ παίρνει τὴν τελικὴ του μορφὴ δηλ. τοῦ ὀρθογώνιου παραλληλόγραμου ἤ τοῦ τετράγωνου).

Ἄς πάρουμε, ὅμως, τὰ τακρίρια ἀπὸ τὴν ἀρχή. Πρόκειται γιὰ 160 χειρόγραφα καὶ ἔντυπα (τακρίρια, ἐγκυκλίους, ἐπιστολές, μεταφράσεις τουρκικῶν τηλεγραφημάτων κ.λπ.), τὰ ὁποῖα ἐστάλησαν ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς Κωνσταντινουπόλεως πρὸς διάφορες Ἐπισκοπὲς (π.χ. Λεύκης) καὶ Μητροπόλεις τῆς Τουρκοκρατούμενης Ἑλλάδας (π.χ. Μητρόπολιν Καστορίας), ἀλλὰ κυρίως πρὸς τὶς Μητροπόλεις Καλλι(ου)πόλεως καὶ Μαδύτων, τῆς Ἡρακλείας, τῆς Σηλυβρίας (Ραιδεστοῦ) καὶ τῆς Νικαίας Βιθυνίας.[5] Ὑπάρχουν, ἐπίσης, δύο ἐγκύκλιοι πρὸς τοὺς προκρίτους τῆς ἐπαρχίας Καλλιουπόλεως, δύο ἐπιστολὲς τοῦ Σωφρονίου, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας, δύο τοῦ Ἁγίου Ὄρους,  πέντε μεταφράσεις τουρκικῶν ἐντολῶν, καὶ ἀρκετοὶ λογαρισμοὶ ὀφειλῶν καὶ ...μία ἐφημερίδα (!) τῆς Κωνσταντινούπολης –στὰ ἑλληνικά, φυσικά- κ.ἄ. Ὅλα αὐτά, χωρὶς σειρά, ἀρχίζουν ἀπὸ τὸ 1859 ἕως τὸ 1891. Τὰ χώρισα σὲ 19 θεματικὲς κατηγορίες, ἀνάλογα μὲ τὸ περιεχόμενό τους:  

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΌ ΤΟΥΣ

Α. Ἀϐέρκιος……….……………..……….............................(1.-11.)

Β. Προνόμια.........................................................................(12.-17.)

Γ. Ἀνέγερση Ἐκκλησιῶν καὶ εὐαγῶν Ἱδρυμάτων…....(18.-24.)

Δ. Φιλανθρωπικὰ Καταστήματα ……………....…........(25.-29.)

Ε. Δικαστικά.........................................................................(30.-38.)

ΣΤ. Δημοτικὰ Συμϐούλια .................................................(39.-40.)

Ζ. Γάμος-Μνηστεία…………….……................................(41.-42.)

Η. Κοινωνικὰ θέματα.......................................................(43.-50.)

Θ. Χειροτονίες καὶ μετακινήσεις Κληρικῶν …......…...(51.-52.)

Ι. Ληξιαρχικὰ βιϐλία...........................................................(53.-58.)

ΙΑ. Βουλγαρικὸ Ζήτημα.....................................................(59.)

ΙΒ. Σχολεῖα...........................................................................(60.-64.)

ΙΓ. Κεντρικὴ Ἱερατικὴ Σχολή...........................................(65.-69.)

ΙΔ. Ἡ Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή...................................(70.)

ΙΕ. Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης..........................................(71.-85.)

ΙΣΤ. ” Ἐκκλησιαστικὴ Ἀλήθεια” ...................................(86.-89.)

ΙΖ. Ἐνίσχυση Πατριαρχείου............................................(90.-100.)

ΙΗ. Τυπικὸ Ἐκκλησίας......................................................(101.-102.)

ΙΘ. Γενικὰ θέματα.......................................................(103.-116.)

Γλωσσάριο τῶν ἀναφερομένων τουρκικῶν ὅρων

Προηγουμένως σημείωσα ὅτι ἔριξα μιὰ ματιὰ στὴ ζωὴ τῶν Χριστιανῶν, τῆς περιόδου 1859-1891, σὲ τουρκοκρατούμενες περιοχές.[6] Τὰ 160 αὐτὰ ἔγγραφα ἦσαν 160 εἰκόνες -ἤ, καλλίτερα, παράθυρα- μέσα ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἔβλεπες τὴ ζωή τῶν Οἰκ. Πατριαρχῶν τῆς περιόδου αὐτῆς, τῶν συνοδικῶν Μητροπολιτῶν, τῶν κατοίκων τῶν Μητροπόλεων στὶς ὁποῖες ἀπευθύνοντο, τὰ προβλήματά τους, τὶς ἐλπίδες τους, ἀλλὰ καὶ τὸ ἱστορικὸ κλῖμα, ὅπως καὶ τὶς διαθέσεις τῶν Τούρκων κατακτητῶν, καὶ χίλια-μύρια ὅσα ἄλλα τοῦ μακρυνοῦ παρελθόντος. Ὁ ἀναγνώστης δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ μὴν συγκινηθεῖ, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ γεγονότα ὑψίστης σημασίας τῆς ἐποχῆς ἐκείνης -Προνομιακὸ καὶ Βουλγαρικό, καὶ ἀπὸ τὴν ὑποφώσκουσα μορφὴ τοῦ Ἀϐερκίου, ἡ ὁποία σκιαγραφεῖται, ὅταν ὁ ἀναγνώστης διατρέχει τὰ τακρίρια κατὰ τὴν χρονολογική τους σειρά. Τὸ πρῶτο χειρόγραφο τακρίριο εἶναι μία ἐπιτιμητικὴ ἐπιστολή, ἡ ὁποία παρουσιάζει τὸν Ἀρχιερατικὸ ἐπίτροπο Ἀϐέρκιο ὑπερενθουσιώδη, νὰ ἀντιπαρατίθεται πρὸς τὶς τουρκικὲς ἀρχὲς. Κατόπιν, ὁ ἴδιος, ἀφοῦ καλεῖται νὰ ἀντιμετωπίσει τὰ μύρια ὅσα προϐλήματα τῆς ἐπισκοπῆς στὴν ὁποία ὑπηρετοῦσε, γίνεται ἐπίσκοπος τῆς διηυρυνθείσας ἐπισκοπῆς Καλλιουπόλεως καὶ Μαδύτων καὶ ἀργότερα Μητροπολίτης αὐτῆς (δηλ., ἡ «ἐπιτιμητικὴ» ἐπιστολὴ ἦταν γιὰ «τὰ μάτια» τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν). Δεύτερο παράδειγμα: Ἡ ἐγκύκλιος τοῦ Οἰκ. Πατριάρχ. Ἰωακείμ, 16 Φεβρουαρίου 1878, ἀριθ. Πρωτ. 872, ἀναφέρει ὅτι «ἐκ τῶν ἐμπολέμων χωρῶν ἐπανερχόμενοι καὶ εἰς διάφορα μέρη τῆς αὐτοκρατορίας... μεταβαίνοντες Κιρκάσιοι καὶ ἄλλοι ὀθωμανοὶ φέρουν μεθ’ ἑαυτῶν δίκην αἰχμαλώτων παῖδας καὶ κοράσια χριστιανῶν, ὡς καὶ διάφορα Ἱερὰ σκεύη καὶ ἄμφια διά... ἐκ τῶν Ἱερῶν Ἐκκλησιῶν ἅς ἀπερχόμενοι ἐλεηλάτησαν.» Ἕνα πιθανὸ λιμάνι ἀποβίβασης θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι καὶ αὐτὸ τῆς Νεαπόλεως. Τὸ λιμάνι τῆς Νεαπόλεως ἦταν ἰδιαίτερα σπουδαῖο, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ σημασία του γιὰ τὸ ἐμπόριο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖ ἀπεβιβάζοντο οἱ ἐξ Ἑλλησπόντου ταξιδεύοντες διὰ θαλάσσης. Καὶ τὸ ἀντίστροφο. Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα τὸ λιμάνι αὐτὸ ἦταν τὸ τέρμα ἤ ἡ ἀφετηρία τῆς μεγάλης ναυτικῆς ἐμπορικῆς ὁδοῦ, ἡ ὁποία «ἥνωνε τοὺς Φιλίππους μετὰ τῆς Ἀνατολῆς διὰ τῆς Τρωάδος» (αὐτὴ τὴ διαδρομὴ ἀκολούθησε καὶ ὁ Ἀπ. Παῦλος). Ἕνα ὑψηλὸ τηλεγράφημα κάποιας τουρκικῆς ὑπηρεσίας πρὸς τοὺς Νομάρχας τῶν Ἀδάνων, Προύσης, Ἀϊδινίου, Σουριὲ καὶ Σιβασίου (μολονότι ὑπάρχει πρόβλημα μὲ τὴ χρονολόγηση τὴν ὁποία ἀναφέρει, 2 Φεβρουαρίου 1893), ἀναφέρει ἀκριβῶς τὰ ἴδια. Ὅτι οἱ ἐπανερχόμενοι ἀπὸ τὶς ἐμπόλεμες χῶρες ἤδη ἐπίκουροι, Κιρκάσιοι καὶ ἁπλοὶ Ὀθωμανοί φέρνουν μαζί τους χριστιανοὺς (ἄρρενος ἤ θήλεως γένους), τοὺς ἀπάγουν ἀπ’ εὐθείαν εἰς Ἀνατολήν κ.λπ. (Οἱ Κιρκάσιοι ἦταν γνωστοὶ γιὰ τὸ δουλεμπόριο.)

Κυρίαρχα, ὅμως, βλέπει κανεὶς τὴν μέριμνα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου γιὰ τὰ παιδιά του. Πρόκειται γιὰ εἰκόνες «τῆς ἀόκνου καὶ ἀνυστάκτου Θρησκευτικῆς, Ἐθνικῆς καὶ Κοινωνικῆς μέριμνας τῆς τροφοῦ», μητέρας Ἐκκλησίας. Τὰ ἔγγραφα αὐτὰ ὑπογραμμίζουν τὸ ἐνδιαφέρον τῶν Πατριαρχῶν τῆς ἐποχῆς[7] γιὰ τὰ Ζητήματα τῶν Προνομίων, τὸ Βουλγαρικὸ Ζήτημα, τὰ οἰκονομικὰ τοῦ ᾿Εθνικοῦ Ταμείου, γιὰ τὰ ἐκπαιδευτικά, νοσηλευτικὰ καὶ φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα, γιὰ θέματα δικαστικῆς φύσεως, ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας καὶ ὀργανώσεως, ἐν γένει δὲ μαρτυροῦν, καὶ εἰκονίζουν τὴ ζωὴ τῆς ᾿Εκκλησίας, κατὰ τὴν ταραχώδη ἐκείνη περίοδο, καὶ τοὺς ἀγῶνες της γιὰ τὴ διατήρηση τῶν προνομίων καὶ τὴν ἀντίσταση στὴν ἐχθρικὰ διακείμενης τουρκικῆς ἡγεσίας. Ἡ γλῶσσα τῶν κειμένων, ἡ πνευματικότητά τους, ἡ εὐγένεια παρ᾿ ὅλην τὴν ἔντασιν τῶν καιρῶν καὶ τῶν περιστάσεων, ἡ ἐπιϐλητικότητα, ἡ θεωρία τῶν τακριρίων -ἔστω καὶ τῶν ὑπογραφῶν, καλλιτεχνημάτων, τῶν Συνοδικῶν καὶ μόνον- εἶναι πρόσθετα ὑπέροχα στοιχεῖα, πέραν τῆς οὐσίας τῶν ἐγκυκλίων. Διότι ἡ οὐσία αὐτῶν εὑρίσκεται εἰς τὴν ”ἀνύστακτον μέριμναν” τῆς ”τροφοῦ” ! Κάποια στιγμὴ εἶδε τὰ τακρίρια καὶ ὁ καθηγητὴς Παναγιώτης Χρήστου. Τὰ ἐκτίμησε ὡς σοβαρὰ καὶ εἶπε ὅτι μιὰ ἐργασία μου ἐπάνω σὲ αὐτὰ θὰ μποροῦσα νὰ τὴν προωθήσω καὶ ὡς διδακτορικὴ διατριβή. Ἀλλὰ τὸ θέμα δὲν ἦταν νὰ ἐπωφεληθῶ ἐγώ ἀπὸ τὰ τακρίρια. Ἡ ἐντολὴ ἦταν αὐτὰ νὰ τὰ ἀξιοποιήσω. Τὸ ἐπίκεντρο ἦσαν αὐτὰ καὶ ὄχι ἐγώ.

Πλὴν ὅμως, καὶ ἐνῶ ἡ ψυχὴ μου ἦταν γεμάτη ἀπὸ ἐντυπώσεις καὶ ἀνάμεικτα αἰσθήματα, ἔνοιωθα ὅτι κάτι μοῦ ἔλλειπε! Μοῦ ξέφευγε κάτι, πολὺ σπουδαῖο, γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ τὸ πάζλ. Ὅλα αὐτὰ ἦσαν πολὺ ὡραῖα, ἀλλὰ δὲν δικαιολογοῦσαν τοὺς κινδύνους, τοὺς ὁποίους πέρασε ὁ «κομιστὴς», μεταφορέας αὐτῶν τῶν τακριρίων. Αὐτὸ τὸ ἀδιέξοδο ἀτόνισε τὸν ἐνθουσιασμὸ τῶν ἐρευνῶν μου καὶ τὰ τακρίρια ξεχάστηκαν γιὰ χρόνια σὲ κάποιους φακέλους τῆς βιβλιοθήκης μου.

Κάποια στιγμή, μετὰ ἀπὸ μία μετακόμιση, τὰ θυμήθηκα καὶ θέλησα νὰ τὰ φωτοτυπήσω, γιὰ τὴν περίπτωση ποὺ θὰ ἤθελα νὰ τὰ ἐπεξεργασθῶ. Τότε παρατήρησα ὅτι τὰ πλαστικὰ καλύμματα στὰ ὁποῖα εἶχα τοποθετήσει ἕνα-ἕνα τὰ τακρίρια ξεχωριστά, εἶχαν ἀλλοιώσει πολλὰ ἀπὸ αὐτά. Μερικά δὲν ἀποτελοῦσαν ἕνα ἑνιαῖο ὅλο, ἀλλὰ ἦσαν κομμάτια. Μοῦ θύμησαν τὴν ἱστορία τοῦ Τουταγχαμών, πάνω στὸν τάφο τοῦ ὁποίου, κατὰ τὸν ἐνταφιασμό του, εἶχαν ἐναποτεθεῖ τριαντάφυλλα. Ὅταν οἱ ἀρχαιολόγοι ἄνοιξαν τὸν τάφο του καὶ τὸ ὀξυγόνο μπῆκε στὸν χῶρο ἐκεῖνο, τὰ τριαντάφυλλα ἔγιναν σκόνη. Θέλω νὰ πῶ ὅτι στὴν περίπτωση τῶν τακριρίων συνέβη τὸ ἀντίθετο. Ἐπὶ πολλὰ χρόνια, ξεχασμένα στὴ βιβλιοθήκη μου, τὰ τακρίρια, μέσα στὰ πλαστικὰ καλύμματα, στεροῦνταν τὸ ὀξυγόνο, καὶ τὸ ξύλο ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἔγινε τὸ χαρτί τους, ἔγινε σὰν κάρβουνο. Αὐτὸ μὲ ἔκανε ἔξαλλο. Αὐτὰ τὰ ἔγγραφα σώθηκαν ἀπὸ τόσες μᾶχες, πολέμους, ταξείδια μὲ διάφορα πρωτόγονα μέσα, μὲ ἄλογα, μὲ πλοῖα, ἀπαίτησαν αὐταπάρνηση ἀπὸ τὸν διασώστη τους, καὶ τώρα... καταστρέφονται σὲ μιὰ βιβλιοθήκη ἐξ αἰτίας τῆς «αἴσθησης ἀδιεξόδου», ἐλλειποῦς ἐνδιαφέροντος κάποιου, ποὺ ὤφειλε νὰ τὰ ἀξιοποιήσει. Εἶχα πρόθεση, ἀπὸ τὴν ἀρχή, ἀφοῦ τὰ «ἀξιοποιήσω», νὰ τὰ παραδώσω σὲ μιὰ μεγάλη βιβλιοθήκη, τὴν Μπενάκειο, ὅπου τὰ παλιὰ ἔγγραφα φυλάγονται κάτω ἀπὸ σωστὲς περιβαλλοντικὲς συνθῆκες, ὑγρασίας καὶ θερμοκρασίας. Ἀλλὰ ἐνῶ ἡ «ἀξιοποίησή» τους ἀργοῦσε, τὸ κακὸ δὲν ἄργησε νὰ γίνει. Τριάντα τακρίρια ἀπὸ τὰ 160 εἶχαν καταστραφεῖ. Ἄς ποῦμε, κατὰ κάποιο τρόπο, εὐτυχῶς ποὺ εἶχα προλάβει νὰ γράψω τὸ περιεχόμενό τους σὲ μερικὰ ἀπὸ αὐτά, ἀλλὰ ὅλων εἶχα προλάβει νὰ γράψω περιλήψεις, ἀριθμ. Πρωτοκόλλου καὶ Διεκπεραιώσεως, ὄνομα Πατριάρχου καὶ τῶν Μηπροπολιτῶν ποὺ προσυπέγραφαν, καθὼς ἐπίσης τὸ μέγεθός τους, τὸ εἶδος τοῦ χαρτιοῦ ποὺ χρησιμοποιήθηκε καὶ τὴν κατάστασή τους. 

Ἀφοῦ μελέτησα (ἔρευνα παρεμφεφῶν ἐργασιῶν, βιλίων ἐμμέσως ἀναφερομένων στὸ εἶδος τῶν ἐγγράφων) ὅσο γινόταν καλλίτερα τὰ τακρίρια, προκειμένου νὰ τὰ ἀξιοποιήσω, ἀλλὰ καὶ ἐνδεχομένως νὰ πάρω κάποια πρόσθετη ἰδέα, ἔκανα μιὰ εἰσήγηση στὸ Γ΄Διεθνές Συνέδριο τῆς Καβάλας τὸ 2010, εἶδα αὐτὸ ποὺ ἐδῶ καὶ καιρό μὲ φόβιζε. Εἶναι σπουδαῖα, μοναδικά, ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ τώρα, σήμερα. Πρίν, ὅμως, ἀπὸ 100 χρόνια; Γιατὶ νὰ βάλει κανεὶς σὲ κίνδυνο τὴ ζωή του ἀπὸ τοὺς νεότουρκους καὶ τοὺς κομιτατζῆδες στὴν Δράμα καὶ στὶς Σέρρες τὸ 1911-12, γιατὶ νὰ τὰ μεταφέρει κάτω ἀπὸ τὶς συνθῆκες ἐκείνης τῆς ἐποχῆς στὴν Σμύρνη, γιατὶ νὰ τὰ σώσει ὅταν ἡ Σμύρνη καιγόταν τὸ 1922; Γιατὶ νὰ τὰ μεταφέρει τὸ 1932 στὴν Φλώρινα;

Ὅλα αὐτὰ δημιουργοῦν μιὰ αἴσθηση μυστηρίου, πού, ὡς τελικὸς παραλήπτης, ἀγωνιοῦσα νὰ ἐξιχνιάσω. Μήπως, ἴσως, ἕνα μέρος τοῦ μυστικοῦ κρυβόταν καὶ στὸν ἄνθρωπο ποὺ τὰ μετέφερε; Στὸν Ἀρχιδιάκονο; Μήπως ἀπὸ τὴ ζωὴ του θὰ μποροῦσα νὰ μάθω κάτι, ποὺ θὰ δικαιολογοῦσε τὸ περίεργο αὐτὸ ταξείδι; Ποιὸν ἀρχιδιάκονο; Ἀπὸ ἀποσπάσματα, τὰ ὁποῖα συνέταξε ὁ πατέρας μου, μιᾶς βιογραφίας τοῦ «γέροντά» του, τοῦ Μητροπολίτη του, εἶδα ὅτι ὁ τελευταῖος εἶχε ὑπηρετήσει ὡς Ἀρχιδιάκονος τοῦ Μητροπολίτη Σερρῶν καὶ κατόπιν Ἀρχιδιάκονος τοῦ Μητροπολίτη Δράμας, περιοχές, ποὺ εἶναι σχετικὰ κοντὰ στὶς Μητροπόλεις στὶς ὁποῖες ἀπευθύνονταν τὰ τακρίρια. Πιθανότατα, τὸ «ἀρχεῖο» αὐτὸ μετεφέρθη ἀπὸ τὶς ἀναφερόμενες μητροπόλεις, οἱ ὁποῖες βρίσκονταν στὸ μάτι τοῦ κυκλώνα, στὰ «μετόπισθεν», γιὰ περισσότερη ἀσφάλεια! Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ, μὲ τὴν ἐμφάνιση τῶν Νεοτούρκων καὶ τῶν κομιτατζήδων (1911-1912), εὔκολα θὰ γίνονταν, μὲ τὸ πρῶτο, παρανάλωμα τοῦ πυρός. Ἔτσι, ὑποθέτω, τὰ μετέφερε στὴν Σμύρνη, ὅπου, σύμφωνα μὲ τὶς καταγραμμένες ἀφηγήσεις τοῦ Μητροπολίτη, τὰ πράγματα δὲν ἦσαν τόσο τρομερά! Μέχρι τότε!

Κάνοντας αὐτὲς τὶς σκέψεις, ἀποφάσισα νὰ ἐρευνήσω καὶ τὴν «μυθιστορηματικὴ» πορεία τῆς περιπετειώδους ζωῆς τοῦ Ἀρχιδιακόνου,[8] καὶ μαζύ μὲ αὐτὴν καὶ τῶν τακριρίων πού, γιὰ κάποιο λόγο, μετέφερε. Ἔπρεπε νὰ μάθω; Τί καταβολὲς εἶχε; Μὲ τί παραδόσεις μεγάλωσε; Τί ἔβλεπε γύρω του; Σὲ τί στόχευε; Ποιὰ ἦταν τὰ ἰδανικά του; Πῶς ἀντιδροῦσε στὶς δυσκολίες; Ποιὰ ἦταν ἡ καθημερινότητά του; Τί κίνητρα εἶχε;

Περιεχόμενα

Μέρος Πρῶτο, Εἰσαγωγικό. Τὰ Τακρίρια

Μέρος Δεύτερο: Βιογραφικὰ τοῦ Ἀρχιδιακόνου

Κεφάλαιο Πρῶτο  

1.     Καταγωγή

2.     Μικρὰ Ἀσία. Γέννηση τοῦ «Βασιλείου»

3.     Χορόζ-Κιοϊ

4.     Ἱερὸς Ναὸς τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας

5.     Κόλ-Δερε

6.     Μαγνησία

7.     Ἱερὰ Μητρόπολις Ἐφέσου

8.     Προετοιμασία γιὰ τὴν εἰσαγωγὴ στὴν Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης

Κεφάλαιο Δεύτερο

Ἡ Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης καὶ οἱ ἑπταετεῖς σπουδὲς τοῦ Βασιλείου (1899-1906)

1.     Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης

2.     Μία μέρα στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης

3.     Ἡ ζωὴ στὴ Σχολή

Κεφάλαιο Τρίτο

Ἱεροκήρυκας καὶ καθηγητὴς στὴν Μαγνησία καὶ ἡ Νεοτουρκικὴ ἐπανάσταση

Κεφάλαιο Τέταρτο

Ἀρχιδιάκονος τοῦ Μητροπολίτη Δράμας (1911-1912)

Κεφάλαιο Πέμπτο

1.     Ἀρχιδιάκονος τοῦ Μητροπολίτη Σερρῶν (1912-1913)

2.     Ὁ Σερρῶν Ἀπόστολος

Κεφάλαιο Ἕκτο

1. Ὁ Βασίλειος Ἀρχιδιάκονος τοῦ Σμύρνης Χρυσοστόμου (1913-1922)

2. «Ὁ Δεσπότης Ἥλιος»

3. Ὁ Βασίλειος ἀντικαθιστᾶ τὸν ἐξόριστο Χρυσόστομο

4. Ὁ τραγικὸς ἐπίλογος τῆς Σμύρνης

5. Τὸ μαρτύριον τοῦ Σμύρνης Χρυσοστόμου

6. Ἡ Πυρκαϊά

7. Τὰ αἴτια τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς

Κεφάλαιο Ἕβδομο

Διορισμὸς τοῦ Βασιλείου ὑπὸ τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου ὡς Τοποτηρητοῦ στὴν Ἀθῆνα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σμύρνης (1922-1928)

Κεφάλαιο Ὄγδοο

Ὁ Βασίλειος Μητροπολίτης Γιαννιτσῶν καὶ Γουμενίτσης (1928-1932)

Μέρος Τρίτο, Ἐπίλογος. Τὸ μυστικὸ τῶν Τακριρίων

[1] Εἰσηγήσεις σὲ Hauptseminare στὴ Φιλοσοφία τῆς Θρησκείας (M. Blondel, ἡ θεωρία τῆς «Πράξης»), Φιλοσοφία τοῦ Δικαίου (μὲ βάση τὴ Θεωρία περὶ Δικαίου τοῦ J. Rawls), μὲ βαθμὸ (2) Λίαν καλῶς, κ.ἄ.

[2] Τακρίρια = γραπτές παραστάσεις τοῦ Πατριαρχείου, δηλαδή αποφάσεις σχετικές με την προάσπιση των δικαιωμάτων των χριστιανῶν, ἐκκλησιαστικὲς ἀναφορές, δηλώσεις, διακηρύξεις, διασαφήσεις. Ὑπῆρχαν, καὶ ὑπάρχουν ἀκόμα, οἱ κυβερνητικοὶ τεσκερέδες, δηλ. τὰ ὀθωμανικὰ ἔγγραφα, καὶ τὰ ἀπαντητικὰ στοὺς πιστοὺς τακρίρια.

[3] Ὑδατόσημον μὲ τὸ οἰκόσημον Γ&Μ= Τὸ φύλλον ἔχει καὶ ὑδατόσημον. Ἐμφανίζει θυρεόν, τὸ ἄνω μέρος τοῦ ὁποίου σχηματίζει διάδημα καὶ εἰς τὸ μέσον αὐτοῦ ταχυδρομικὴν σάλπιγγα. Κάτωθεν τοῦ θυρεοῦ ὑπάρχουν δύο καλλιγραφικὰ γράμματα: Γ&Μ. Οἰκόσημον, δηλ., τοῦ οἴκου γραφικῶν τεχνῶν. Ἐπιπροσθέτως, εἰς τὸ ὑδατόσημον ἀνήκουν καὶ ὀκτὼ λευκαὶ γραμμαί, κάθετοι εἰς τὸ φύλλον καὶ εἰς ἀπόστασιν 2,6ἑκ. τῆς μιᾶς ἐκ τῆς ἄλλης. Πρόκειται περὶ πολυτελῶν φύλλων ἀλληλογραφίας. Τίθεται οὕτω καὶ θέμα ἀσφαλείας τῆς αὐθεντικότητος τοῦ τακριρίου.

Ὑδατόσημον μὲ τὸ οἰκόσημον SMITH & MEYNIER - FIUME= Τὸ φύλλον ἔχει καὶ ὑδατόσημον. Πολυτελές, ἐπίσημον φύλλον ἀλληλογραφίας, φέρον τὸ οἰκόσημον τοῦ οἴκου γραφικῶν εἰδῶν (SMITH & MEYNIER - FIUME). Ἐπιπροσθέτως, εἰς τὸ ὑδατόσημον ἀνήκουν καὶ ὀκτὼ λευκαὶ γραμμαί, κάθετοι καὶ εἰς ἀπόστασιν 2,6ἑκ. τῆς μιᾶς ἐκ τῆς ἄλλης. Τίθεται οὕτω καὶ θέμα ἀσφαλείας τῆς αὐθεντικότητος τοῦ τακριρίου.

[4] Ψαλιδισμένον= Ἐγένετο χρῆσις ψαλιδίου εἰς τὸ κάτω ἢ καὶ εἰς τὸ ἄνω μέρος τοῦ φύλλου ἢ ἀνομοιομόρφως, ἴσως, ”πρὸς πρακτικωτέραν ἀρχειοθέτησιν”.*

*(Ἀφορᾶ ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον τὰ ” Ἔντυπα”, μὲ μίαν μόνον ἐξαίρεσιν.)

[5] Μητρόπολις Ἡρακλείας (πόλη τῆς Ἀνατ. Θράκης, ἐπὶ τῆς Προποντίδος, ἤ Πέρινθος, τρίτη Μητρόπολις τοῦ Οἰκ. Θρόνου κατὰ σειρὰ σπουδαιότητας μετὰ τὴν Μητρ. Καισαρείας καὶ τὴν Μητρ. Ἐφέσου ), ἡ Μητρόπολις Καλλιπόλεως (ἐπὶ τῆς Δυτ. πλευρᾶς τοῦ Ἑλλησπόντου) καὶ ἡ Μητρόπολις Νικαίας (πρωτ. τῆς Βιθυνίας).

[6] Μὲ λίγα λόγια, ἡ κατάσταση τῆς ἐποχῆς ἐκείνης: Στὴ νεώτερη ἱστορία, καὶ πιὸ συγκεκριμένα κατὰ τὴν περίοδο 1859-1891, στὴ διάρκεια τῆς ὁποίας ἐγράφησαν τὰ συγκεκριμένα ἔγγραφα, οἱ κάτοικοι τῶν περιοχῶν τῆς Μακεδονίας εἶχαν νὰ ἀντιμετωπίσουν, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ τρέχοντα προβλήματα τῆς βεβαρυμμένης τους καθημερινότητας, καὶ τὰ ἀπίστευτα προβλήματα τῶν ἐχθρῶν τους (Τούρκων-Νεοτούρκων- καὶ Βουλγάρων), οἱ ὁποῖοι ὑποστηρίζονταν ἀπὸ τὶς ξένες δυνάμεις τῆς Δύσης, ἀλλὰ καὶ τῆς Ρωσίας πολλὲς φορές (τὴ Διεθνή διπλωματία). Ὁ μόνος τους συμπαραστάτης ἦταν τὸ Οἰκ. Πατριαρχεῖο (ἐκτὸς ἀπὸ τὴ δύναμη τοῦ λαοῦ καὶ τὴ βοήθεια τῶν αποδοίμων). Γιὰ τὰ παγκοσμίως γνωστὰ δεδομένα τῆς ἱστορίας, μιᾶς τέτοιας μορφῆς βοηθὸς εἶναι κάτι τὸ ἀδιανόητο-ἀσύλληπτο, γιὰ τοὺς ὑποδουλωμένους ἕλληνες ἦταν δῶρο ἐξ οὐρανοῦ. Τὸ Οἰκ. Πατριαρχεῖο εἶχε ὁρισμένα Προνόμια, τὰ ὁποῖα, ὅμως, καὶ αὐτά, μὲ τὴν πρώτη εὐκαιρία, καταπατοῦντο, όπως, στὰ τέλη τοῦ ΙΘ΄ αἰῶνα καὶ ἀπὸ τὰ προβλήματα ποὺ ἐδημιούργησε τὸ Βουλγαρικὸ Ζήτημα. Τοῦτο γίνεται φανερὸ καὶ ἀπὸ τὶς παρουσιαζόμενες ἐπιστολές. Τὸ Πατριαρχεῖο εἶχε, ἐπίσης, καὶ τεράστιες οἰκονομικὲς ἀνάγκες, προκειμένου νὰ ἀντιμετωπίσει τὶς στοιχειώδεις ὑποδομὲς βοήθειας τοῦ κατακτημένου λαοῦ του, ὅπως σχολεία, δασκάλους, βιβλία, τὴν Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή, τὴν Κεντρικὴ Ἱερατικὴ Σχολή, τὴν Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης, τὸ περιοδικό της «Ἐκκλησιαστικὴ Ἀλήθεια» (στὸ ὁποῖο γνωστοποιοῦνταν ἡ δραστηριότητα τοῦ Πατριαρχείου,) εὐαγῆ Ἱδρύματα (γηροκομεῖο, ξενώνας συγγενῶν τῶν νοσηλευομένων στὰ νοσοκομεῖα), Φιλανθρωπικὰ καταστήματα, ἀνεγέρσεις Ἐκκλησιῶν, πολλὰ θέματα δικαστικῆς φύσεως, ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας καὶ ὀργανώσεως κ. ἄ.

Τὸ ποίμνιο τοῦ Οἰκ. Θρόνου ἦταν τὸ ἀπανταχοῦ χριστιανικὸ πλήρωμα. Ἔτσι ξεκίνησε στὸ Βυζάντιο. Ἑπομένως, ὅλα τὰ Βαλκάνια, τὰ ὁποῖα, ὡς σκλαβωμένοι λαοί, χρειάζονταν ἰδιαίτερα τὴ μέριμνα τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου. Πλὴν, ὅμως, ἐθνικιστικοὶ παράγοντες περιέπλεξαν τὸ θέμα καὶ ἀπετέλεσαν ἕναν ἀκόμα πονοκέφαλο γιὰ τὸ Οἰκ. Πατριαρχεῖο (ἀπὸ τὸ 1870 καὶ κατόπιν). Οἱ τῆς Ἐξαρχίας (ἐξαρχικοί) ἦσαν κυρίως, ὄχι ὅμως ἀπαραίτητα, οἱ Βούλγαροι καὶ οἱ τοῦ Πατριαρχείου οἱ Ἕλληνες. Ἡ ἐθνικιστικὴ βουλγαρικὴ κίνηση ἄρχισε νὰ ἐκδηλώνεται περὶ τὸ 1890, καὶ τὸ 1893 ἱδρύθηκε τὸ βουλγαρικὸ κομιτάτο. Τὸν  Μάρτιο τοῦ 1878 ὑπεγράφη ἡ συνθήκη τοῦ Ἁγ. Στεφάνου καὶ στὶς 13 Ἰουλίου τοῦ ἴδιου ἔτους ὑπεγράφη ἡ συνθήκη τοῦ Βερολίνου (τρίτη μεγάλη ἐπανάσταση τῶν Μακεδόνων). Κατὰ τὴν τριακονταετὴ περίοδο 1860-1890, τὴν περίοδο τῶν ἐγγράφων μας, συνέβησαν τὰ προαναφερθέντα γεγονότα. Ἀκολούθησε ὁ ἑλληνοτουρκικὸς πόλεμος τοῦ 1897 καὶ τὰ γεγονότα στὶς Σέρρες, τὸ Μελένικο, τὴν Δράμα καὶ τὸν εὑρύτερο χῶρο.

[7]Α Ν Θ Ι Μ Ο Σ   ΣΤ' ῾Ο ῎Ανθιμος ᾿Ιωαννίδης καταγόταν ἀπὸ τὸ χωριὸ τῆς Προποντίδος Κούταλη. ᾿Επατριάρχευσε τρεῖς φορές: α) 4 Δεκ. 1845 - 18 ᾿Οκτ. 1848,  β) Σεπτ. 1853 - Σεπτ. 1855  καὶ  γ) Σεπτ. 1871 - Σεπτ. 1873.

Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Ι Ο Σ   ΣΤ' (1835-1840, 1867-1871)               ῾Ο Γρηγόριος ὁ ΣΤ΄, ὁ Φουρτουνιάδης, ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς διαπρεπέστερους Πατριάρχες τοῦ ΙΘ΄ αἰῶνος.

Ι Ω Α Κ Ε Ι Μ   Β' (1860-1863, 1873-1878) ῾Ο ᾿Ιωακεὶμ ο Β' ἦταν Χίος στὴν καταγωγὴ καὶ ὀνομαζόταν, κατὰ κόσμον, ᾿Ιωάννης Κοκκώδης.

Σ Ω Φ Ρ Ο Ν Ι Ο Σ   Γ' (1863-1866) Σωφρόνιος ὁ Βυζάντιος.

Ι Ω Α Κ Ε Ι Μ   Γ' (1878-1884, 1901-1912) ῾Ο ᾿Ιωακεὶμ ὁ Γ', κατὰ κόσμον Δημητριάδης (1834-1912), χαρακτηρίζεται μέγιστος, μεγαλόφρων, μεγαλοπρεπὴς καὶ μεγαλουργός. Ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς ἐπιφανέστερους μετὰ τὴν ἅλωσι Πατριᾶρχες.

Ι Ω Α Κ Ε Ι Μ   Δ' (1884-1886)

Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ   Ε΄ (1887-1891) ῾Ο Διονύσιος ὁ Ε΄, Χαριτωνίδης.

[8] «...κατὰ τὰς περιοδείας, αἱ ὁποῖαι διήρκουν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας, μετὰ τὸ τέλος τῶν πνευματικῶν καθηκόντων, ὁ Βασίλειος μοὶ διηγεῖτο διάφορα ἱστορικὰ γεγονότα καὶ περιπετείας ἐκ τοῦ πολυκυμάντου βίου του. Τὰς διηγήσεις ἐκείνας κατέγραφον εἰς πρόχειρον σημειωματάριον. Ὅτε δὲ ὁ Βασίλειος, καταληφθεὶς ὑπὸ τοῦ ὁρίου ἡλικίας, ἀπεμακρύνθη ἐκ τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας κατέφυγεν εἰς Ἀθήνας, ὅπου παρέμεινε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του. Δύο ἔτη, μετὰ τὴν ἀπομάκρυνσιν τοῦ Βασιλείου, μετετέθην καὶ ἐγὼ εἰς τὴν Μητρόπολιν Νικαίας, καὶ ἐκεῖθεν τὸν ἐπισκεπτόμην τακτικῶς, ἀσθενοῦντα. ...Κατὰ τὰς συζητήσεις μας συνεπλήρωνον τὰς σημειώσεις μου, καθ’ ὅσον ὁ Βασίλειος διετήρει μέχρι τέλους τὴν πνευματικὴν του διαύγειαν, καὶ χαρακτηριστικῶς ἐνθυμοῦμαι, μοὶ ἀπήγγειλλε στίχους ἐκ τῆς Ἰλιάδος....  ὡς καὶ διασήμων Γάλλων ποιητῶν...» (Ἀπὸ τὴν «Εἰσαγωγὴ» τοῦ συγγρ. ἔργου: «Βιογραφικά, ἀναμνήσεις τοῦ Βασιλείου Παπαδοπούλου, Μητροπολίτου Φλωρίνης», τοῦ Πρωτοσυγκέλλου Ἀθανασίου Ρούκαλη.)

============================================================================================

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το