Ἐδῶ θὰ παρουσιάζονται οἱ ἔρευνες ποὺ ἔχουμε ἐπιλέξει κατὰ καιρούς...
Ἐπιλεκτικό, μικρὸ Λεξικὸ ὅρων τοῦ Σ. Κίερκεγκωρ μὲ ἑρμηνευτικὸ καὶ μεταφραστικὸ ἐνδιαφέρονὙπάρχουν «ὅροι» τοῦ Κίερκεγκωρ γιὰ τοὺς ὁποίους ἔχουν γραφεῖ ἄπειρα βιβλία. Καὶ ὅμως παραμένουν θέματα συζητήσεων. Μερικοὺς ἀπὸ αὐτοὺς φιλοδοξοῦμε νὰ συγκεντώσουμε σὲ αὐτὴν τὴ στήλη. Παράλληλα ἡ στήλη αὐτὴ θὰ φιλοξενήσει καὶ «ὅρους», οἱ ὁποῖοι εἶναι δύσκολοι στὴ μετάφρασή τους στὰ ἑλληνικά.
Ὁ Κίερκεγκωρ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς τέσσερις μεγαλύτερους γλωσσοπλᾶστες-ποιητές ὅλων τῶν ἐποχῶν: ὁ Πλάτων, ὁ Nietzsche, ὁ Λούθηρος καὶ ὁ Κίερκεγκωρ.
Στὴν περίπτωση τοῦ Κίερκεγκωρ ὁ γλωσσικός του ἀγῶνας ἦταν τὸ γλωσσικὸ ντύσιμο τῶν ἰδεῶν του (γιὰ τὴν ὅλη του γραμματολογικὴ ἰδιομορφία καὶ γενικὰ τὴν προσφορά του στὴ Δανικὴ γλῶσσα μιλάει ἐκτεταμένα ὁ Eduard Geismar. Περὶ αὐτοῦ περισσότερα στὴ βιογραφία του). Σπουδαῖο παράδειγμα εἶναι ἡ περίπτωση τοῦ «Παράδοξου».
“Γιὰ τὸν Κίρκεγκωρ εἰπώθηκε, κατ' ἀρχὴν ἀπὸ τὸν ἴδιο, πὼς στὴν πραγματικότητα εἶναι ποιητής. Ὡς πρὸς τὸν ἴδιο, τὸ δηλώνει μὲ τὴν ἔννοια “εἶμαι μονάχα ποιητής” (σὰν νά 'τανε μικρὸ πρᾶγμα), “δὲν εἶμαι παραπάνω”, δηλαδὴ “δὲν εἶμαι Χριστιανός”, σὰν νὰ σήμαινε τὸ νὰ γίνεις Χριστιανὸς κανένα ἰδιωτικὸ ἐπίτευγμα. Καὶ πάλι ἔχουμε μεταφορά, γιατὶ ἀπ' ὅσο ξέρω δὲν ἔχει σωθεῖ, ἀνάμεσα σὲ δεκάδες τόμων προσεκτικὰ τυπωμένων σελίδων καὶ ἐπισήμως καὶ ἡμερολογιακῶς, μήτε ἕνα ἀπόσπασμα στίχου ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Κ.
Ποιητὴς τότε μὲ τὴν ἔννοια ὅτι δὲν χωρίζει τὴ γλῶσσα ἀπὸ τὴ σκέψη, ἀλλὰ στοχάζεται ὁμιλῶντας ταυτόχρονα, καὶ προφανῶς γι' αὐτὸ τὸ λόγο ἐξακολουθεῖ νὰ ἐνδιαφέρει καὶ ἐπιπλέον νὰ εἶναι δυνατὸν νὰ ἐνδιαφέρει καὶ κάποιον ποὺ δὲν πίστεψε ἀπαραιτήτως σὲ θεωρητικότερα ἀναπτύγματα γιὰ τὰ ὁποῖα κυρίως εἶναι γνωστὸς ὁ Κ., στὴ Δύση, ὅπως τὰ περὶ τοῦ διαβοήτου “ποιοτικοῦ ἅλματος”, ...τῶν τριῶν ὁμοκέντρων σταδίων τῆς ζωῆς (αἰσθητικόν, ἠθικόν, θρησκευτικόν), τοῦ Σκανδάλου κ.λ.π.” (Kierkegaard, η επαναληψη, εισαγωγη – μεταφραση – σχολια ΣΟΦΙΑ ΣΚΟΠΕΤΕΑ, εκδοσεις παπαζηση, 1977, Πρόλογος, σελ. η΄)
...........................
“Der verschnörkelte und umständliche Stil vieler Teile dieses literarischen Selbstzeugnisses kommt nicht auf Rechnung des Übersetzers. Kiekegaard hat, um zum langsamen Lesen zu zwingen, verwickelten und schwierigen Satzbau vielfach geradezu gesucht. Auch hatte er das Bedürfnis nach peinlichster und gewissenhaftester Genauigkeit in der Darstellung seines Selbstverständnisses.
Die eigenartige Satzbau ließ eine den deutschen Schulregeln gemäße Interpunktion noch weniger zu als in andern Schriften, da die musikalische und dialektische Gliederung der Sätze nicht verwischt werden durfte. Kierkegaards Interpunktion folgt dem romantischen Typus und beruht auf in sich folgerichtigen aber sehr eigenwilligen Grundsätzen.“ (Anmerkungen des Übersetzers E. Hirsch, s.121, „S.K. Die Schriften über sich selbst“, GTB Siebenstern 626.)
Τὸ παραπάνω ἀπόσπασμα τοῦ γερμανοῦ μεταφραστή, μεταξὺ ἄλλων, λέει ὅτι ὁ Κ. “...προκειμένου νὰ ἐπιβάλει-πιέσει γιὰ μία περισσότερο βραδεῖα ἀνάγνωση, ἐπέλεξε περιπλεγμένες καὶ δύσκολες δομὲς σύνταξης...”
.........................
Πρὸς τὸ παρὸν προτείνουμε καὶ παραθέτουμε, ἐνδεικτικά, τοὺς ἀναγραφόμενους ὅρους γιὰ σχολιασμό.
============================================
Πολὺ βοηθητικὸ εἶναι τὸ λεξικό, γιὰ τοὺς ὅρους ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Κίερκεγκωρ, τῆς Julia Watkin.
Historical Dictionary of Kierkegaard's Philosophy
Julia Watkin
Historical Dictionaries of Religions, Philosophies, and Movements,
No. 33 I
The Scarecrow Press, Inc. Lanham, Maryland. Toronto. Oxford 2001
http://gen.lib.rus.ec/book/index.php?md5=61D433A13AA241D4A81DA0BC23D86459&tlm=2013-01-08%2014:16:52
.....................................................................................
Τὸ μικρὸ αὐτὸ λεξικό, ὅπως παραπάνω ἀναφέρθηκε, ἔχει ὅρους ἰδιαίτερους, ποὺ ἀφοροῦν τὸν Κίερκεγκωρ καὶ ἀπασχόλησαν τοὺς ἐρευνητὲς καὶ μεταφραστές τοῦ ἔργου του. Διαφέρει δὲ ἀπὸ τὸ λεξικὸ τῆς “ὑποστασιακῆς φιλοσοφίας”, ποὺ συνέταξε ὁ Ζὰν Βάλ.
Ἕνα μικρὸ λεξικὸ τῆς ὑποστασιακῆς φιλοσοφίας τοῦ Ζὰν Βάλ (Εἰσαγωγὴ στὶς φιλοσοφίες τοῦ Ὑπαρξισμοῦ, Κίρκεγκωρ, Χάϊντεγκερ, Γιάσπερς, Μαρσέλ, Σάρτρ, Δεύτερη ἔκδοση, Εἰσαγωγὴ, μετάφραση, σχόλια Χρήστου Μαλεβίτση, Ἐκδόσεις “Δωδώνη” Ἀθῆνα, 1970, σελ. 154ἑξ.)
Ἀβεβαιότητα Incertitude
Ἀγωνία Angoisse
Ἅλμα Saut
Ἁμαρτία Peche
Ἀμφισημία Ambiguite
Ἀντινομία Antinomie
Ἀντίφαση Contradiction
Ἀπελπισία Desespoir
Ἀποτυχία Echec
Αὐθεντικότητα Authenticite
Γεγονότητα Facticite
Διαλεκτική Dialectique
Δυνατότητα Possibilite
Ἐκλογή Choix
Ἐξαίρεση Exception
Ἐπανάληψη Repetition
Ἐπικοινωνία Communication
Ἑτερότητα Alterite
Θάνατος Mort
Ἱστορικότητα Historicite
Κατάσταση Situstion
Κίνδυνος Risque
Κόσμος Monde
Μέλλον Avenir
Μέριμνα Souci
Μηδέν Neant
Μοναδικός Unique
Μοναξιά Solitude
Μυστικό Secret
Τυχαιότητα Contingence
Παράδοξο Paradoxe
Πεπερασμένο Fonitude
Πηγή Origine
Προβολή Projet
Σκάνδαλο Scandale
Στιγμή Instant
Σύ Toi
Σφάλμα Faute
Τρόμος Tremblement
Ὑπέρβαση Transcendance
Ὑποκειμενικότητα Subjectivite
Ὑπόσταση Existence