Ἡ “Εἰκόνα” τοῦ Ἰησοῦ, Realpräsenz, "Χριστολογία τοῦ Παραδόξου",
"Paradoxchristologie und Zweinaturenlehre", Eksistentiel-dialektisk ἀντὶ
Transzendenz δηλ. ὑπερβατικὴ συνείδηση, “Σκανδαλισμὸς ἤ Πίστη”, “Εὐαγγέλιο
τοῦ πάθους” (Θεολογία τοῦ ἄλγους, τῆς θλίψης καὶ τοῦ πόνου, τὸ ὀνομάζουν
εἰρωνικὰ οἱ Εὐαγγ.-Λουθηρανοὶ) κ.ἄ.
- Kierkegaards Samlede Værker, ”Phlosoph. Smuler”: Viertes Kapitel
Das Verhältnis des gleichzeitigen Jüngers.
So ist denn also der Gott als Lehrer hervorgetreten (denn nunmehr führen wir unsre Dichtung fort); er hat die Knechtsgestalt angenommen; denn an seiner Statt einen andern zu senden, einen Hochbetrauten ...
Vergleich den Entwurf des Kapitelanfangs nach Papirer v B 6, 3:
URSPRÜNGLICHE ENTWURFE
UND
ENDGÜLTIGE AUSFÜRUNG
EINER STELLE DER „BROCKEN“
NÄHERT
DIE LEHRE (DOGMA) DES VIERTEN ÖKUMENISCHEN SYNODE
Søren Kierkegaards Papirer:
Udkast til ”Phlosophiske Smuler”, Tillæg til Capitel III, Capitel IV...
Capitel IV. Forargelsen paa Paradoxet.
3 Vi har i det 2d Capitel digtet Guden som Lærer og Frelser osv. som 5,10, S.63 Lin 1-3 og derpaa at leve og døe saaledes, at det aldrig faldt noget Menneske ind, at det var skeet. Ethvert Forstandens Kjendetegn var som saadant intet Kendetegn, at han var gaaet triumpherende gjennem Verden, underlagt sig Riger og Lande, havde intet Kjendetegn været. Der var derfor osv. væsentlig som Lin 8+11 han beflittede sig ikke paa eller bekymrede sig om jordiske Anliggender og...han var lidende.
URSPRÜNGLICHE ENTWURFE (Vergleich den Entwurf des Kapitelanfangs nach Papirer v B 6, 3)
(Søren Kierkegaards Papirer:
Udkast til ”Phlosophiske Smuler”, Tillæg til Capitel III, Capitel IV...
Capitel IV. Forargelsen paa Paradoxet.
3 Vi har i det 2d Capitel digtet Guden som Lærer og Frelser osv. som 5,10, S.63 Lin 1-3 og derpaa at leve og døe saaledes, at det aldrig faldt noget Menneske ind, at det var skeet. Ethvert Forstandens Kjendetegn var som saadant intet Kendetegn, at han var gaaet triumpherende gjennem Verden, underlagt sig Riger og Lande, havde intet Kjendetegn været. Der var derfor osv. væsentlig som Lin 8+11 han beflittede sig ikke paa eller bekymrede sig om jordiske Anliggender og...han var lidende.)
UND
ENDGÜLTIGE AUSFÜRUNG
EINER STELLE DER „BROCKEN“
NÄHERT
DIE LEHRE (DOGMA) DES VIERTEN ÖKUMENISCHEN SYNODE
ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΩΝ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΨΥΧΙΩΝ»
ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΔΟΓΜΑ) ΤΗΣ Δ ́
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ.
“
(+131 An dieser Stelle biegt die endgiltige Ausführung der Brocken vom ursprünglichen Entwurfe ab, der in die dialektische Konstruktion des Gottes als des Lehrers, welcher Heiland ist, inhaltlich etwas mehr aus Jesu Geschichte hatte hereinnehmen wollen. Ich gebe zum Vergleich den Entwurf des Kapitelanfangs nach Papirer v B 6,3:)
„Wir haben im zweiten Kapitel den Gott als Lehrer und Heiland gedichtet. Dergestalt wurde er freilich ein einzelner Mensch; aber seine Absicht war ja doch nicht mit den Menschen seinen Spott zu treiben, indem er sich offenbarte und alsdann auf solche Art lebte und starb, daß niemals ein Mensch auf den Einfall käme, es sei geschehen. Jedes Kennzeichen des Verstandes wäre als solches kein Kennzeichen; daß er mit Triumph über die Erde gegangen wäre, Reiche und Lande sich unterworfen hätte, wäre kein Kennzeichen gewesen. Deshalb ist in unsrer Dichtung ein Anstoß mitgedichtet worden, er ist nicht ganz so wie andre Menschen gewesen, in Kleinigkeiten war er unterschieden, was wir ja gut und gern weiter ausführen könnten, indem wir die Dichtung fortsetzen, er arbeitete nicht, er nahm sich nicht irdischer Angelegenheiten an, er kümmerte sich nicht um sie und: er war leidend.“
(Mit dem Worte leidend brich der Entwurf, ebenso auch schon ein Verkäufer von ihm, ab. Kierkegaard hat den Kreuzestod Jesu in seinen „Brocken“ dann beiseite gelassen. Über die Fragen, die dem Nachverstehenden hier entstehen, vgl. E. Hirsch, Kierkegaardstudien ii (1933) S. 704ff.)
.................................................................
"Φιλοσοφικά ψυχία ή κνήσματα και περιτμήματα", μετάφραση ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ. (Ελάσσονα ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, σ. 105.)
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Η συγχρονικότητα του μαθητή
Ιδού, λοιπόν, που ο Θεός εμφανίστηκε σαν δάσκαλος ο οποίος διδάσκει (παραμένουμε στο πεδίο της πλασματικής μας υπόθεσης)· [Υπάρχει σ’ αυτό το σημείο, στη γερμανική μετάφραση, σ. 56, υποσημείωση, στον οποία ο μεταφραστής παρατηρεί ότι από το σημείο αυτό παρεκκλίνει παντελώς από τα αρχικά του σχέδια.] πήρε τη μορφή του υπηρέτη· γιατί, στέλνοντας έναν άλλο στη θέση του, κάποιον υψηλόβαθμο, δεν θα μπορούσε να ικανοποιηθεί, όπως και ένας μεγαλόψυχος βασιλιάς, αν έστελνε στη θέση του τον πιο έμπιστο άνθρωπο του βασιλείου του. Αλλά ο θεός είχε κι έναν άλλο λόγο· μεταξύ των ανθρώπων, ο σωκρατισμός δεν είναι τάχα η υπέρταση σχέση, το αληθινό υπέρτατο; Αν, λοιπόν, ο θεός δεν ερχόταν αυτοπροσώπως, όλα θα παρέμεναν σωκρατικά, δεν θα είχαμε τη στιγμή και θα στερούμασταν το παράδοξο. Εντούτοις, η μορφή του υπηρέτη που πήρε ο θεός δεν είναι προσποίηση, είναι αυθεντική, δεν έχει παραστατικό σώμα, αλλά πραγματικό, και, από τη στιγμή που η πανίσχυρη απόφαση της παντοδυναμίας της αγάπης του τον έκανε υπηρέτη, ο θεός αιχμαλωτίστηκε από αυτήν και αναγκάστηκε, εκών άκων, να συνεχίσει (για να μιλήσουμε συμβατικά). Πώς μπόρεσε, λοιπόν, να προδώσει τον εαυτό του; Δεν έχει διόλου της ικανότητα του εν λόγῳ ευγενούς βασιλιά ως προς το να μπορεί μεμιάς να κάνει τους άλλους να δουν ότι είναι βασιλιάς, ικανότητα που δεν είναι εντούτοις βασιλική τελειότητα, αλλά επιδεικνύει την αδυναμία και το ευπαθές της απόφασής του, δηλαδή την ανικανότητά του να γίνει αυτό που θα ήθελε. Όθεν, αδυνατώντας να στείλει κάποιον άλλο στη θέση του, ο θεός θα μπορούσε να καλέσει προηγουμένως κάποιον που θα αφύπνιζε την προσοχή του μαθητή. Αυτός ο προάγγελος προφανώς δεν μπορεί να γνωρίζει το παραμικρό από τη μελλοντική διδαχή του θεού, του οποίου η παρουσία, όντως, αντί να είναι μια τυχαία συνάντηση με τη διδασκαλία του, αποτελεί ένα ουσιώδες της γνώρισμα· γιατί η παρουσία του θεού με ανθρώπινη μορφή, έστω και με την ταπεινότητα του υπηρέτη, είναι ακριβώς η διδασκαλία, και ο ίδιος ο θεός προσφέρει την προϋπόθεση (βλ. πρώτο κεφ.), με άλλα λόγια ο μαθητής δεν θα καταλάβαινε τίποτε. Ένας τέτοιος προάγγελος μπορεί, λοιπόν, να προσελκύσει τη προσοχή του μαθητή, αλλά τίποτε παραπάνω.
Αλλά ο θεός δεν πήρε μορφή υπηρέτη για να λοιδορήσει τους ανθρώπους· πρόθεσή του, λοιπόν, δεν είναι να διαβεί τον κόσμο εν ανωνυμίᾳ. Θέλει να καταλάβουν κάτι γι’ αυτόν, παρότι κάθε προσαρμογή με σκοπό την κατανόηση δεν βοηθά ουσιαστικά εκείνον που δεν δέχεται την προϋπόθεση – και επιπλέον του αποσπούμε αυτή την προσαρμογή με κρύα καρδιά – ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος να απομακρύνει μάλλον τον μαθητή παρά να τον φέρει κοντά. Ταπεινώθηκε ο ίδιος παίρνοντας τη μορφή του υπηρέτη, αλλά δεν ήρθε να υπηρετήσει κάποιον..., σ. 107
Ὅρα καὶ 16ζ. Ὁ ἔρωτας τοῦ Βασιλιά: α.Ψιχία Φιλοσοφίας, β.Ἐξάσκηση στὸν Χριστιανισμό.